Teknoloji Bağımlılığı Nedir? | Teknoloji Bağımlılığı Nasıl Oluşur?
Teknoloji bağımlılığı kontrolsüz ve ölçüsüz kullanımın ne olduğuna dair bilgi eksikliğinden, bağımlılığın sonuçlarını bilmemekten veya önemsememekten, merak duygusunu kontrol edememekten, bağımlı arkadaş çevresinin içerisinde bulunmaktan, can sıkıntısından ve yapacak daha iyi bir şey bulamamaktan, dışlanma korkusuyla arkadaşlarının her istediğini kabul etmekten, problemleri nasıl çözeceğini bilmemekten ve sorunları çözmek yerine teknoloji bağımlılığına yönelmekten,kişinin dürtülerini kontrol etmekte zorlanmasından, aşırı içe kapanıklıktan, çevre tarafından beğenilmeme korkusundan, karamsar düşünce yapısından, kişinin hayatta doğru bir hedef bulamamasından, öz güven duygusunun eksikliğinden, hayatı sevmemekten, kişinin sosyal ilişki kuramamasından, kişinin kendini tanımamasından ve gerçek hayatta yapabileceklerini bilmemesinden, gerçek dünyada elde edilemeyen başarıyı sanal dünyada elde etmeye çalışmaktan kaynaklanabilir.İlk adım deneysel kullanımdır. Kişi herhangi bir şekilde bir site, bir oyun, bir uygulama vb. duyar ve merak eder. Bu merakını gidermek için o siteye gider, o oyunu oynar veya o uygulamayı kullanır. Birinci adım problem teşkil etmez. Denemiş, bitmiştir. Merak giderilmiştir. Bundan sonraki kullanımlar artık ikinci ya da üçüncü adıma geçişin göstergesidir.
İkinci adım sosyal kullanımdır. Kişinin çevresinde belli bir oyunu oynayan, belli bir siteye giren ya da belli bir uygulamayı devamlı ve düzenli kullanan bir arkadaş grubu varsa o gruba girmek için ya da o grupta kalmak için kendisi de o siteye girer, o oyunu oynar, o uygulamayı kullanır. Çünkü bunun dışında bir davranışta bulunursa içinde bulunduğu grubun gündeminin dışında kalacaktır. Grubun dışında kalmamak, gruba uyum sağlayabilmek için kişi çoğu zaman istese de istemese de, sevse de sevmese de o siteyi, oyunu veya uygulamayı kullanacaktır. Dolayısıyla deneysel kullanımı sosyal kullanım takip eder ki bugün sosyal kullanım genellikle bağımlılığı başlatan ya da sürdüren sebep olarak görülmektedir.
Üçüncü adım operasyonel kullanım, yani bir amaca dönük kullanımdır. Bu amaçların birincisi zevk almak, diğeri problemlerden kaçmaktır. Boş zamanlarında yapacak çok fazla etkinlik bulamayan, aktif bir sosyal çevreye sahip olmayan veya herhangi bir sebeple bir şeyler yapmak ya da insanlarla gerçek ilişki kurmak istemeyen insanlar can sıkıntısından kurtulmak için genellikle teknoloji kullanımını tercih ederler. Öte yandan kişi işinden, okulundan ya da kendinden kaynaklanan problemleri çözemediği, çözmek istemediği ya da çözmeye gücü yetmediği için problemlerini bir süre için bile olsa unutmak amacıyla teknoloji kullanımına yönelir. Böylece problemlerinin olduğu dünyadan sıyrılır, herhangi bir probleminin olmadığı yeni bir dünyada var olur. Kısa vadede çözüm gibi gözükse de uzun vadede çözülmeyen problemler varlığını devam ettirmekte, çoğu zaman da olduğu gibi kalmayıp büyümektedir.
Dördüncü adım ise bağımlı kullanımıdır. Bu adıma gelindiğinde kişinin artık kullanmak için herhangi bir sebebe ihtiyacı yoktur. Merak etsin etmesin, sosyal çevresi bağımlı olsun olmasın, hayatında problemler olsun olmasın kişi artık bağımlısı olduğu teknoloji aracını kullanacaktır. Merak edecek bir şey yoksa arayıp bulacak, sosyal çevresinde kullanıcı yoksa kullanıcılardan oluşan bir sosyal çevre edinecek, bütün vaktini kullanımla dolduracağı için canı sıkılmayacak, o teknolojik aracı kullanmak problemlerin sonucu değil, artık sebebi olacaktır.
Tolerans gelişir. Yani her geçen gün kullanım artar. Öyle bir noktaya gelir ki kişi mecbur kaldığı işler dışında (uyku, yemek, tuvalet vs.) bütün vaktini teknolojik araç başında geçirir. Hatta bazen temel ihtiyaçlarını bile ihmal edebilir. Yoksunluk sendromu yaşanır. Bağımlı, bağımlısı olduğu teknolojik aracı kullanmadığı zaman psikolojik olarak kendini güçsüz, çaresiz, kaygılı, stresli ve sinirli hisseder. Fiziksel olarak da baş ağrısı, terleme, uykusuzluk vs. hissedebilir. Kontrol çabaları başarısız olur. Bağımlı kendisini kontrol etmek istediğinde, azaltmaya yönelik attığı adımlarda ve verdiği sözlerde başarısız olur. Çok vakit harcanır. Teknolojik aracı kullanmak bağımlının hayatının merkezinde yer alır. Bütün faaliyetler ona göre organize edilir. Teknoloji kullanmaktan alıkoyan her şeyden vazgeçilebilir. Bağımlının hayatı gitgide fakirleşir. Bağımlı eskiden keyifle yaptığı faaliyetlerden artık keyif almaz ve bunları yapmak istemez. Spor yapıyorsa sporu bırakır, arkadaşlarıyla buluşmayı azaltır. Bağımlının, ailesiyle ilişkisi bozulur, ders başarısı ciddi anlamda geriler.
Teknoloji Bağımlılığı Çözüm Önerileri | Oyun Bağımlılığı Çözüm Önerileri | Dijital Bağımlılık Çözüm Önerileri
- Teknoloji kullanımını tam zıt saatlere kaydırmak ve kısa süreli-uzun süreli hedefler belirlemek
- Dış durdurucular kullanmak
- Çok kullanılan belli işlevlerden uzak durmak
- Hatırlatıcı kartlar kullanmak
- Kişisel defter oluşturmak
Bu temel önlemler en az 1 ay uygulanmasına rağmen sizin için bir çözüm oluşturmadıysa bir aile terapisine ya da çocuk ve ergen terapisine başvurabilirsiniz.
Çocuk ve Ergen Terapisi hakkında detaylı bilgi almak için TIKLAYINIZ...