'' Bebeğin ilk bir yıl ki deneyimlerinde tohumları atılan güvenli bir bağ için zamanı geriye almak belki mümkün değil ancak öyküyü yeniden yazmak ve bağ kurmak mümkün ''
Kenan Demirkapı
Bağlanma Temelli Theraplay Etkinlikleri
Çocuklarda görülen bir çok davranış probleminin temeli anne ile çocuk arasındaki ilişkiden kaynaklı gelişmektedir. Bir çok Pedagog bunu belirtmektedir. Doğumdan itibaren çocuğun hem ilk sevgi nesnesi hemde dünyayı tanıdığı kanal olan anne ile doğru bir ilişki yürütülmesi güvenli bağlanmada birincil öneme sahiptir. Ancak bu süreçte yaşanan ailenin kontrolü dışında gerçekleşen travmatize edici yaşantılar hem anne hem çocuk açısından bozucu etki yaratmaktadır. Theraplay Etkinlikleri ile anne - çocuk arasında güven verici, kaygı taşımayan ve aynı zamanda çocuğun sağlıklı ayrışmasına katkı sunan bir yapı oluşturmayı sağlar. Anne çocuk arasındaki güvenli bağlanma böyle bir ilişkinin temelini oluşturmaktadır.
Theraplay’in ana bileşeni dokunmadır. Fiziksel ve duygusal yakınlaşma aracı olarak kullandığımız dokunma duyumuz, çocuklar üzerinde iyileştirici etkiye sahiptir. Ebeveynlerin çocuk ile bağ kurma veya onu rahatlatma , yatıştırma çabalarına hazır bir şekilde yanıt verme becerisine engel olan her şey , güvenli bir bağlanma ilişkisinin de gelişimine engel olacaktır. Hamileliğin 25.haftasından itibaren bağlanma ilişkisi gelişmeye başlar. Bağlanma ilişkisi bebeğin kendini düzenleme becerisinin temelini oluşturur. Bağlanma ilişkisine temel olan ve bozan üç temel duyu-duygu regülasyon bozukluğu vardır.
- Aşırı duyarlılık
- Düşük Duyarlılık
- Duyusal uyarılma arayışı / Dürtüsellik
Bu regülasyon bozukluklarına bağlı olarak çocuklarda Taktil duyuların, Vestibüler duyuların, Proprioseptif duyuların geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Pedagog etkinlik ödevleri ile bu duyu sistemlerini geliştirerek anne ile çocuk arasındaki ilişkinin kalitesi geliştirmeye çalışmaktadır. Theraplay etkinlikleri etkileşimsel ve ilişki odaklıdır. 18 ay ile 12 yaş aralığındaki çocuklarda etkili sonuçlar vermektedir. Theraplay Etkinlikleri Faydaları Araştırmalar, çocuğun nöral ağlarındaki değişimleri etkilediğini göstermekte ve ebeveyn ve çocuk arasındaki pozitif duygusal etkileşimin beynin sağ lobunda (duygusal) ve beynin ön lobunda daha fazla sinaps ürettiklerini ve beyinde hareketlerin davranışlara dönüşmesinde önemli yere sahip olan hipokampüs bölümünde yeni nöronların gelişimini desteklediğini belirtmişlerdir.
1-) Çocuğun Duyusal uyaranlara olumlu tepki vermesine yardımcı olmak
2-) Çocuğun duyusal deneyimler ile uyumlu duygusal tepkiler geliştirmesine yardımcı olmak
3-) Disregulasyon anları sırasında çocuğun olumlu ve karşılıklı etkileşim içerisinde kalmasını sağlamak
4-) Disregülasyon anları sırasında bağlanma ilişkisini onaracak ve çocuğun daha iyi regüle olmasını sağlayacak deneyimler sunmak
5-) Ebeveynlerin disregüle olmuş bir çocuğu anlamak ve ona karşı empatik olmak ile ilgili becerilerini güçlendirmek
Aşağıda çocuk ile anne arasındaki etkileşimin kalitesinin ölçülmesine dair bir etkileşim testi örnek olarak verilmiştir. Bu testi yaparkan çocukla aranızda senkron bir uyum varsa etkileşim düzeyi de o derece kaliteli denebilir.
Marschak Etkileşim Metodu (Anne-çocuk Etkileşimi) Değerlendirmesi
Anne bebek etkileşimi Theraplay’in 4 boyutu açısından değerlendirmek amacıyla uygulanabilecek bir MEM örneği aşağıda verilmiştir (Booth ve Jernberg 2009).
o Bebeğini kucağına al. Onunla konuş ve oyna.
o Bebeğine “Sen yeni doğduğunda…” ile başlayan bir öykü anlat.
o Bebeğine onun en stresli zamanları hakkında ne düşündüğünü ve onun stresini nasıl azaltmaya çalışacağını anlat. o Bebeğine şarkı söyle. o Bebeğinin tam o anda ne istediğini söyle.
o Bebeğini dizlerinde zıplat ve karnına doğru üfle. o Yetişkin bir dakikalığına yanında bebek olmadan odadan ayrılır.
o Sen yokken bebeğinin neler yaptığını düşündüğünü anlat.
o Bebeğine bir şeyler öğret. o Bebeğine beraber geçireceğiniz en mutlu zamanları anlat.
o Bebeğine onun yetişkinlik zamanlarını anlat.
o Bebeğine annesinden ya da babasından bahset.
o Bebeğinle cee-ee oyna.
o Bebeğini besle
o Bebeğinle dans et.
Theraplay Etkinlikleri Uygulanırken Dikkat edilmesi Gereken Çocuk Tipleri | Pedagog Kayseri
1-) Tehlikeli dışavurum sergileyen çocuklar
2-) Psikozda olan çocuklar
3-) Yakın zamanda travma yaşamış çocuklar
4-) Koruyucu ailelerde kalan, evlat edinilmiş çocuklar
Ritim ve Senkroni; Ritim ve senkroni bebeğin kendi hareketlerini ebeveynin konuşma ve hareketlerinin ritmine senkronize edebilmesi yönündeki doğuştan gelen kapasitesidir.
Rezonans; Rezonans aktive olmuş nöronların diğer nöronların da ateşlenmesine sebep olup aktivite düzeyinde genel bir artış ile gerçekleşmektedir. Rezonans kapasitesi duygusal sağlık açısından kritiktir. Rezonans sözel olmayan sinyallerin paylaşımı her iki kişinin de birincil duygularının benzer düzeye gelmesi gerçekleşir. İlişkide böyle bir rezonansın varlığı olumlu ve güvenli bağlanmayı da beraberinde getirmektedir.
Yapı boyutu; Güvenlik, organizasyon, düzenleme kavramlarını, ‘’Senin için buradayım güvendesin Mesajı’’ Yapılandırma, duygusal düzensizliği olan, dürtüsel, kontrol edilmesi zor, her şeyi kontrol altında tutmaya çalışan, işbirliği yapmayan çocuklarda kullanılabilir. Çocuklar bu şekilde dünyalarının daha güvenli ve emniyetli bir yer haline gelebileceğini, böylece rahatlayabileceklerini ve yalnızca kendileri gibi olabileceklerini öğrenirler.
Besleme boyutu; Güven, öz-değer, stresin azaltılması, ‘’Sana Değer veriyorum ve seni önemsiyorum’’ Ebeveynler sevgi ve şefkatlerini çocuklarına birçok yönden gösterebilir; besleme, banyo yaptırma, pudralama, kucağına almak, ninni söylemek, sallamak, okşamak, sarılmak, öpmek, övme. Bu etkileşim yollarıyla, ebeveynler, çocuklarının ihtiyaçlarına duyarlı olacağını bilerek, kendini değerli ve güvende hissetmesini sağlayacaktır. Bu boyut, birincil bakım verenle, güvenli bir bağlanma geliştirmenin anahtarıdır. Ninni, Masal Krem, losyon, Pudra
Bağlılık Boyutu: Bağlılık aktivitelerinin amacı çocukla eğlenceli, pozitif bağ kurmak ve bu bağı sürdürmektir. Çocuğa dikkatli odaklanılır, onu yeni deneyimlerden zevk alması için cesaretlendirmek ve teşvik etmek hedeflenir.
Mücadele boyutu; Yetkinlik, uzmanlık, spontanlık kavramları kullanılabilir. ‘’Yapabilirsin, Seni Takdir ediyorum’’ Bu boyut, çocukların risk almasını, becerilerde ustalaşmasını, özgüven ve yeterlilik hissini yaşamalarını sağlar. Özellikle, aşırı korunmuş, çekingen, ürkek çocuklar için uygundur. Çocuklar mücadele oyunlarıyla birlikte, güçlü ve zayıf yönlerini öğrenir. Saldırgan çocuklar da içsel gerilimlerinin bir kısmını serbest bırakarak bu etkinliklerden yararlanabilir.
1-) El çırpma: Çocuğun ellerinden tutulur ve onun aktiviteye katılmasına öncülük edilir. İçinde çocuğun adının geçtiği tempolu bir tekerleme veya şarkı eşliğinde el çırpmaca oynanır. Ayaklar da kullanılabilir.
2-) Baloncuk Patlatma: Baloncuk yapma oyuncağıyla, baloncuklar çıkarın. Çocuğa vücudunun herhangi bir yerini (el veya ayak parmağını, dirseğini, omzunu, kulağını…) kullanarak baloncuğu patlaması istenir. Bağlılık boyutu; Bir arada olmanın verdiği mutluluk ve neşe, uyumluluk ve “şimdi anları”, ‘’Burada Seninle olmak dışında dünyada olmak istediğim başka bir yer ve an yok. Seninle olmaktan mutluyum, Bundan keyif alıyorum’’ Bağlılık aktivitelerinin amacı çocukla eğlenceli, pozitif bağ kurmak ve bu bağı sürdürmektir. Çocuğa dikkatli odaklanılır, onu yeni deneyimlerden zevk alması için cesaretlendirmek ve teşvik etmek hedeflenir.
3-) Karate vuruşu: belirli bir uzunluktaki tuvalet kâğıdı çocuğun önünde tutulur ve işaret verildiğinde çocuğun tuvalet kâğıdını yumruğuyla bölmesi beklenir. Yastık itme: Çocukla ebeveyn arasında bir yastık vardır. Çocuktan yastığı iterek ebeveyni devirmesi istenir.
Taktil Duyusu; Beynin deri aracılığı ile algıladığı hislerin yeterli seviyede işlemlenmesi ve geliştirilmesi amaçlanmaktadır.
1-) Pamuk Top Dokunuşu: Bir pamuk top , kuş tüyü benzer yumuşak nesneler ile Çocuk gözleri kapalıyken bir yerine dokunun ve neresine dokunulduğunu bulmaya çalışsın. Dokunuşun bir pamuk topla mı bir tüyle yapıldığı neyle yapıldığını sorun. Çocuğun sırtına veya eline bir şekil, bir harf veya resim çizin ne çizmiş olabileceğini sorun. Çocuğun gözleri kapalıyken elleri ile sizin bedeninizin farklı yerlerine dokunarak ne olduğunu tahmin etmesini isteyin. (Ağız, burun, kulak, boyun, kaş, saç, çene, yanak, omuz, parmak)
2-)Boya İzleri: Çocuğunuzun el ve ayağının resmini yapmak için parmak boyası veya tıraş kremi kullanın. Bir kağıdının üzerine bastırarak izini çıkarın. Ardından elini ve ayağınız nazikçe yıkayın, kurulayın, pudralayın. Çocuğun bu deneyimden keyif almasını sağlayın.
3-) Özel Öpücükler: Fil, kelebek , Eskimo öpücükleri gibi kendinize çocuğunuzla aranızda öpücük türleri belirleyin ve bu öpücükleri birbirinize yapın. Öpücük türleri doğaçlama olarak siz ve çocuğunuz arasında artırılabilir.
Vestibüler Duyu; Çocukta hareket, yer çekimi, denge ve boşluk ile bilgileri entegre etmeye yarayan duyu sinir sistemidir. Geliştirildiğinde çocuğun odaklanma becerisini artıran duyu sistemidir.
1-) Battaniye ile Sallama; Çocuğu battaniye ile sallama öncesinde veya sonrasında battaniyeyi çocuğa sıkıca sararak derin bir basınç uygulayın (zarar vermeden, korkutmadan) onu bir sandviç haline getirin. Ara ara ona sevginizi ifade edecek dokunuşlar yapın. Bunları komplike bir şekilde bir bütün halinde yaparken hafif hafif sallayın onu.
2-) Beni önce devir, sonra Dizlerimin üzerine kaldır; Çocuğun ayakları ebeveynin omzuna doğrulur bastırılır ( Canını yakmayacak şekilde basınç) şimdi beni yit ve devir yönergesi verilir. Daha sonra ellerimden tut ve kaldır yönergesi verilir. Uygulama sürecinde çocuğun fiziksel bir zarar görmemesine dikkat edilir.
3-) Tünel; Legolardan veya yastıklar, battaniye yardımı ile basit bir tünel yapılır çocuk bu tünelde çarpmadan tüneli yıkmadan emeklemeye çalışır.
Propriyoseptif Duyu; Propriyoseptif duyu beden farkındalığını artırır, motor kontrol ve motor planlamaya katkıda bulunur, bedenin kısımlarını verimli ve ekonomik şekilde hareket etme becerisine yardımcı olur.
1-) Eşini Ayağa Kaldır; Koordinasyon ve büyük kasların gelişimi için idealdir. Oturma pozisyonu alınarak eller ayakta olan eşe doğru uzatılır. Ayakta olan yerdekini kaldırmaya çalışır. Yerde oturan önce çocuğunuz olsun siz onu kaldırın daha sonra o sizi kaldırsın güç dengesizliğini önlemek için küçük küçük yardımda bulunabilirsiniz.
2-) Çember; Kollarınızı çember şeklinde çocuğun etrafına sarın daha sonra çocuğun kıpırdanarak kurtulmasını isteyin ilk etapta geniş bir çember açın kademe kademe çemberi daraltabilirsiniz.
3-) Krem-Pudra Sürme; Çocuğun hoşuna giden Bir ninni veya masal seçin bu masal, ninni çalarken Çocuğunuzun el ve ayaklarına krem sürün zarar vermeyecek düzeyde baskı uygulayın daha sonra yıkayın ve pudralayın.
Çocuklarda En Sık Sorulan Sorular Eğitimi ile ilgili diğer dokümanlara ulaşmak için Tıklayınız
Detaylı Bilgi ve Randevu için TIKLAYINIZ.
QUESTİON TAGS: Kayseri Pedagog | Pedagog Kayseri | Kayseri En İyi Pedagog | Kayseri Pedagog Ücretleri | Kayseri Pedagog Fiyatları | Kayseri Pedagog Randevu